Răng hàm lung lay phải làm sao? 4 cách phòng ngừa hiệu quả nhất

Tran Hoai Nam
04/06/2025

Nếu cô chú anh chị muốn tìm hiểu thêm về nguyên nhân và cách điều trị răng hàm lung lay, có thể tham khảo video chia sẻ kiến thức từ bác sĩ tại đây: 

 

Răng hàm lung lay là gì?

Răng hàm lung lay là hiện tượng răng hàm (các răng cối lớn ở phía sau cung hàm, thường là răng số 6, 7, và đôi khi là răng số 8 - răng khôn) bị dịch chuyển, không còn vững chắc trong xương ổ răng. Sự lung lay này xảy ra do tổn thương các cấu trúc nâng đỡ xung quanh răng, bao gồm nướu (lợi), dây chằng nha chu (hệ thống các sợi mô liên kết giữ răng trong xương ổ) và xương ổ răng.

Phân loại mức độ răng hàm lung lay

Mức độ lung lay của răng hàm thường được các nha sĩ phân loại thành 3 cấp độ chính để đánh giá tình trạng và đưa ra hướng điều trị phù hợp:

  • Độ 1 (Nhẹ): Răng chỉ lung lay nhẹ theo chiều ngoài – trong (chiều má – lưỡi). Biên độ di chuyển thường dưới 1mm. Người bệnh có thể chỉ cảm nhận được khi dùng tay lắc nhẹ hoặc khi có lực tác động nhất định.

Răng hàm lung lay mức độ 1

Răng hàm lung lay mức độ 1

  • Độ 2 (Trung bình): Răng lung lay rõ hơn theo chiều ngoài – trong, biên độ di chuyển trên 1mm. Có thể kèm theo lung lay nhẹ theo chiều gần – xa (chiều trước – sau). Người bệnh thường cảm nhận rõ ràng sự di chuyển của răng.

Răng hàm lung lay mức độ 2

Răng hàm lung lay mức độ 2

  • Độ 3 (Nặng): Răng lung lay rất nhiều theo cả chiều ngoài – trong, gần – xa và có thể cả chiều đứng (lún xuống hoặc trồi lên). Răng có nguy cơ rụng rất cao.

Răng hàm lung lay mức độ 3

Răng hàm lung lay mức độ 3

Việc xác định chính xác mức độ răng hàm lung lay là bước đầu tiên và thiết yếu trong quá trình chẩn đoán và lập kế hoạch điều trị.

Nguyên nhân khiến răng hàm lung lay

Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng răng hàm lung lay. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp nha sĩ đưa ra phương pháp điều trị hiệu quả và triệt để. Dưới đây là 5 nhóm nguyên nhân chính thường gặp:

Viêm nha chu 

Viêm nha chu (bệnh nha chu) là nguyên nhân phổ biến nhất gây răng hàm lung lay, đặc biệt ở người trưởng thành. Đây là một bệnh lý nhiễm trùng mãn tính do vi khuẩn trong mảng bám và cao răng gây ra.

Chấn thương

Các lực tác động mạnh và đột ngột vào vùng răng hàm, như tai nạn sinh hoạt, tai nạn giao thông, chấn thương thể thao, hoặc nhai phải vật cứng bất ngờ, đều có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến cấu trúc nâng đỡ răng. 

Khi chịu lực lớn, dây chằng nha chu có thể bị giãn hoặc đứt, chân răng có thể nứt, gãy và phần xương ổ răng xung quanh chân răng có thể bị tổn thương hoặc vỡ. Tất cả những tổn thương này đều là nguyên nhân trực tiếp khiến răng hàm bị lung lay, dù trước đó răng hoàn toàn khỏe mạnh.

Sai khớp cắn

Khớp cắn là sự tương quan giữa răng hàm trên và hàm dưới khi cắn lại. Khi khớp cắn bị sai lệch (sai khớp cắn), lực nhai sẽ không được phân bổ đều lên các răng, khiến một số răng, đặc biệt là răng hàm, phải chịu áp lực quá tải kéo dài.

Bệnh lý toàn thân

Một số bệnh lý toàn thân như tiểu đường, loãng xương hay thay đổi nội tiết tố có thể làm suy yếu cấu trúc nâng đỡ răng, từ đó làm tăng nguy cơ răng hàm lung lay. Người bị tiểu đường thường có sức đề kháng kém, dễ viêm nha chu và khó lành thương.

Loãng xương làm giảm mật độ xương hàm, khiến xương ổ răng yếu đi. Trong khi đó, thay đổi hormone khi mang thai cũng khiến nướu nhạy cảm hơn, dễ viêm nếu không chăm sóc đúng cách.

Sai sót trong điều trị nha khoa

Mặc dù hiếm gặp, nhưng một số sai sót trong quá trình điều trị nha khoa cũng có thể vô tình gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng răng hàm lung lay:

  • Điều trị nội nha (chữa tủy) không đúng kỹ thuật: Ví dụ như làm thủng sàn tủy, ống tủy không được làm sạch và trám bít kín có thể gây viêm nhiễm vùng chóp răng, lan rộng phá hủy xương.
  • Làm răng sứ, cầu răng không đúng kỹ thuật: Răng sứ quá cao gây cộm cấn, tạo điểm chạm sớm gây sang chấn khớp cắn; hoặc bờ phục hình không khít sát tạo điều kiện cho mảng bám tích tụ gây viêm nướu, viêm nha chu thứ phát.
  • Lực chỉnh nha quá mạnh hoặc không phù hợp: Trong quá trình niềng răng, nếu lực tác động lên răng quá lớn có thể gây tổn thương mô nha chu.

 

Giải pháp điều trị khi răng hàm lung lay

Khi nhận thấy răng hàm lung lay, điều quan trọng nhất là không nên tự ý can thiệp tại nhà. Thay vào đó, người bệnh nên đến các cơ sở nha khoa uy tín để được bác sĩ kiểm tra toàn diện, xác định chính xác nguyên nhân và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp với từng tình trạng.

Điều trị viêm nha chu

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây răng lung lay, đặc biệt ở răng hàm. Mục tiêu điều trị là loại bỏ vi khuẩn, làm sạch hoàn toàn khu vực nhiễm trùng và phục hồi mô nha chu bị tổn thương.

  • Lấy cao răng và xử lý mặt gốc răng: Bác sĩ sẽ loại bỏ mảng bám, cao răng nằm sâu dưới nướu – nơi vi khuẩn thường tích tụ – đồng thời làm nhẵn bề mặt chân răng để giảm nguy cơ tái bám dính vi khuẩn.

  • Làm sạch túi nha chu: Loại bỏ hoàn toàn mô viêm và vi khuẩn trong các túi lợi sâu, giúp hạn chế tổn thương lan rộng đến xương ổ răng.

  • Tiểu phẫu nha chu (nếu cần): Trong trường hợp túi nha chu quá sâu, xương tiêu nhiều hoặc mô tổn thương nghiêm trọng, bác sĩ có thể chỉ định các thủ thuật chuyên sâu như phẫu thuật lật vạt, ghép xương, hoặc tái tạo mô nâng đỡ.

Nẹp răng tạm thời 

Trong nhiều trường hợp, sau khi điều trị nguyên nhân gây lung lay, răng vẫn cần thời gian ổn định và phục hồi. Khi đó, bác sĩ có thể chỉ định nẹp răng tạm thời.

  • Cơ chế hoạt động: Răng lung lay sẽ được cố định vào các răng khỏe bên cạnh bằng vật liệu chuyên dụng nhằm giảm độ di động trong quá trình lành thương.

  • Vật liệu thường dùng: Composite nha khoa, dây thép chuyên dụng hoặc sợi thủy tinh tùy từng tình trạng.

Chỉnh khớp cắn 

Sai khớp cắn là một nguyên nhân thầm lặng nhưng nguy hiểm, có thể khiến một số răng – đặc biệt là răng hàm – phải chịu lực nhai quá lớn và dẫn đến lung lay theo thời gian.

  • Phương pháp điều chỉnh: Bác sĩ sẽ mài chỉnh nhẹ các điểm chạm bất thường, loại bỏ lực cắn sớm. Với các trường hợp sai lệch nghiêm trọng hơn, có thể cần phục hình lại răng (trám, làm lại răng sứ) hoặc thực hiện chỉnh nha (niềng răng) để đưa răng về đúng vị trí.

  • Lợi ích: Việc cân bằng lực nhai không chỉ giúp giảm áp lực lên răng lung lay mà còn bảo vệ các răng còn lại, hạn chế tổn thương tái phát.

Nhổ răng và phục hình 

Khi răng hàm lung lay quá nặng, mô nha chu và xương ổ răng bị phá hủy nghiêm trọng, răng không còn khả năng phục hồi, bác sĩ sẽ chỉ định nhổ bỏ để tránh viêm nhiễm kéo dài và các biến chứng nặng hơn.

Ngay sau khi nhổ răng, kế hoạch phục hình nên được tiến hành càng sớm càng tốt để tránh tiêu xương hàm, xô lệch răng kế cận và ảnh hưởng chức năng ăn nhai.

Các lựa chọn phục hình phổ biến:

  • Cấy ghép Implant: Là giải pháp hiện đại và ưu việt nhất hiện nay. Implant thay thế cả chân răng và thân răng, cho chức năng và thẩm mỹ gần như răng thật, đồng thời ngăn ngừa tiêu xương hiệu quả.

  • Cầu răng sứ: Sử dụng hai răng thật kế cận làm trụ đỡ, nâng đỡ một dãy mão sứ thay thế răng đã mất. Phù hợp khi xương hàm không đủ điều kiện đặt Implant hoặc do tài chính.

  • Răng tháo lắp: Giải pháp tiết kiệm chi phí, dễ thực hiện, nhưng khả năng ăn nhai và độ ổn định thường thấp hơn hai phương pháp trên.

Phòng ngừa hiệu quả tình trạng răng hàm lung lay

Vệ sinh răng miệng đúng cách

Giữ răng sạch là cách đơn giản nhất để ngăn viêm nha chu – nguyên nhân chính khiến răng lung lay.

  • Đánh răng 2 lần/ngày: Sử dụng kem chứa fluoride và bàn chải lông mềm. Chải kỹ cả mặt trong, mặt ngoài và mặt nhai, đặc biệt vùng răng hàm.
  • Dùng chỉ nha khoa: Làm sạch kẽ răng mỗi ngày, nơi bàn chải không với tới được.

Khám nha và lấy cao răng định kỳ

  • Khám răng 6 tháng/lần: Giúp phát hiện sớm viêm nướu, viêm nha chu hoặc các dấu hiệu răng hàm lung lay ở giai đoạn đầu.

  • Lấy cao răng định kỳ: Loại bỏ mảng bám và cao răng – yếu tố chính gây viêm lợi và tiêu xương ổ răng.

Kiểm soát bệnh lý toàn thân

Các bệnh như tiểu đường, loãng xương có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng.

  • Hãy tuân thủ điều trị theo hướng dẫn bác sĩ chuyên khoa.

  • Duy trì chỉ số đường huyết và mật độ xương ổn định cũng giúp giảm nguy cơ răng lung lay.

Thay đổi thói quen và lối sống

  • Tránh dùng răng sai cách: Không dùng răng để mở nắp chai, cắn vật cứng hay cắn móng tay.

  • Mang máng bảo vệ: Khi chơi thể thao va chạm mạnh hoặc có tật nghiến răng khi ngủ.

  • Ăn uống hợp lý: Hạn chế đường, tăng cường rau xanh, sữa và thực phẩm giàu canxi để giúp xương hàm và răng chắc khỏe.

Để được kiểm tra và tư vấn chi tiết về tình trạng răng miệng của bạn, cũng như phát hiện sớm nguy cơ răng hàm lung lay, hãy đặt lịch hẹn với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm tại Nha khoa Lạc Việt Intech ngay hôm nay! Ngoài ra, làm implant cũng đang là một dịch vụ được nhiều khách hàng lựa chọn. Nếu cô chú/anh chị cũng đang tìm hiểu và có những thắc mắc về làm implant răng hãy liên hệ Lạc Việt Intech nhé!

 

  • Hotline: 0866.38.0033 (hoặc 1900.6421)

 

Hệ thống chi nhánh Nha khoa Lạc Việt Intech:

 

  • TP. HCM: Số 90 - 92 Ngô Gia Tự, Phường 9, Quận 10, TP. HCM
  • Hà Nội:
  • Số 91 Phố Huế, Hai Bà Trưng, Hà Nội
  • Số 168 Đường Láng, Q. Đống Đa, Hà Nội
  • Số 426 Minh Khai, Q. Hai Bà Trưng, Hà Nội
  • Số 27 Nguyễn Văn Huyên, Q. Cầu Giấy, Hà Nội
  • Nghệ An: Số 24 Cao Thắng, P. Hồng Sơn, TP Vinh, Nghệ An
  • Hải Phòng: 107 Tô Hiệu, Lê Chân, TP Hải Phòng

 

 

Chia sẻ

Tin cùng chủ đề

Đăng ký tư vấn

Vui lòng để lại thông tin và nhu cầu của Quý Khách để được tư vấn

Đối tác của Nha khoa lạc việt intech

Osstem Implant
Osstem Implant
test
test1
Đặt lịch hẹn Messenger Liên hệ Zalo Địa chỉ